Από τον «κουτσό» δικομματισμό, σε έναν γόνιμο διπολισμό/ Άρθρο στην εφημερίδα DOCUMENTO

ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΤΣΙΚΑ*

1.

Μετά τις πρόσφατες εκλογές ο «κουτσός» δικομματισμός που επικρατούσε, δεν υπάρχει πλέον. Η αναδιαμόρφωσή του σ’ έναν γόνιμο πολιτικό διπολισμό είναι μια επιλογή χρήσιμη τόσο για τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο, όσο και για τη χώρα.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να οδηγηθούμε στην εκκίνηση μιας διαδικασίας επανιδρυτικού χαρακτήρα, ανασύστασης και ανασύνταξης των σύγχρονων προοδευτικών δυνάμεων σε νέα βάση. Να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την διαμόρφωση ενός ευρύτερου προοδευτικού πόλου. Ενός «χώρου» στον οποίο να μπορούν να βρουν έκφραση οι προοδευτικοί δημοκράτες του Κέντρου,              οι κεντροαριστεροί, οι σοσιαλδημοκράτες, οι σοσιαλιστές, οι αριστεροί ποικίλων αποχρώσεων και προελεύσεων, καθώς και όσοι εμπνέονται από τις αξίες της πολιτικής οικολογίας.

2.  

Το ζήτημα δεν είναι να «εφεύρουμε» μια νέα οργανωτική φόρμα που απλώς θα αθροίσει έτοιμες δυνάμεις. Είναι πριν απ’ όλα ζήτημα πολιτικό και προγραμματικό.

Ο «προοδευτικός χώρος» δεν ενοποιείται σήμερα στη βάση ιστορικών ταυτίσεων που ίσχυσαν στο παρελθόν. Δεν διαθέτει χαρακτηριστικά μιας εν δυνάμει πολιτικής πλειοψηφίας με προγραμματική συνοχή και ενιαία στρατηγική.

Η συγκρότηση ευρύτερης, πολύχρωμης και πολυφωνικής Κεντροαριστεράς είναι το πείραμα μιας στρατηγικής «στροφής» του προοδευτικού χώρου. Μια πρωτότυπη προσπάθεια ανασύνθεσης και σύγκλισης, που απαιτεί αλλά και διευκολύνει την ιστορική αυτογνωσία και την αυτο-μεταρρύθμιση των δυνάμεων που θα συμμετάσχουν.

Θα ήταν λανθασμένη και ανεδαφική μια πρόταση να απορροφήσει κάποιο κόμμα στους κόλπους του και να εκφράσει μονοκομματικά όλο τον πλούτο και την πολυμορφία των δυνάμεων που συγκλίνουν στον πόλο του αναγκαίου προοδευτικού μεταρρυθμισμού.

Υπάρχει επίσης ένας πειρασμός, που πρέπει να αποφευχθεί: να «στριμωχτούν» αυτές οι πρωτοβουλίες μέσα στο πλαίσιο τακτικίστικων κινήσεων, στην εσωκομματική διαπάλη των κομμάτων του προοδευτικού χώρου. Με στόχο, είτε να επιβεβαιωθούν, είτε να αμφισβητηθούν ή να παρακαμφθούν οι σημερινές ηγεσίες. Κάτι τέτοιο θα περιόριζε την εμβέλεια των πρωτοβουλιών και θα ακύρωνε την δυναμική τους. 

3.

Αποτελεσματική απάντηση στις παρεμβάσεις της κυβέρνησης, δεν είναι η υπεράσπιση της ήδη υπάρχουσας κατάστασης στην χώρα, στο όνομα μιας δήθεν μαχητικής ή ριζοσπαστικής αντιπολίτευσης. Σε πολλούς τομείς διαιωνίζονται αναχρονιστικές καταστάσεις. Δεν είναι θετικά και προοδευτικά όλα τα «κεκτημένα». Τόσο ιδεολογικές αγκυλώσεις και γενικολογίες, όσο και υπερβολές, λαϊκισμοί και τακτικισμοί δεν συγχωρούνται.

Ειδικά όταν οι δυνάμεις της σημερινής αντιπολίτευσης έχουν θητεύσει στην κυβέρνηση, δεν μπορεί παρά να κατανοούν την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, τις περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες και τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας. 

Μια αντιπολίτευση ισοπεδωτική, "θυμωμένη", "βιαστική" (του τύπου "έφοδος για επιστροφή στην εξουσία"), δεν βοηθάει. Μια τακτική του "όχι σε όλα" -σε ο,τιδήποτε λέει ή προτείνει η κυβέρνηση- ικανοποιεί μόνο ένα φανατικό τμήμα του ακροατηρίου της. Η καταγγελία των πάντων δεν αποδίδει. 

Ο προοδευτικός χώρος οφείλει να προσπαθήσει, ώστε να μην φαίνεται ως υπερασπιστής του «παλιού» και του παρωχημένου. Είναι σημαντικό να αναδείξει έναν ισχυρό προοδευτικό μεταρρυθμισμό. Να προτείνει ένα συνολικό σχέδιο σύγχρονων αλλαγών, τομών και μεταρρυθμίσεων σε Δημόσια Διοίκηση, κοινωνικό κράτος και παραγωγικό μοντέλο. Με τα πόδια αταλάντευτα στην Ενωμένη Ευρώπη, παράλληλα με τον αγώνα για επιτάχυνση και εμβάθυνση της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης σε ομοσπονδιακή κατεύθυνση.

*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας και Διεθνολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης-ΕΕνΟΕ