Χαιρετισμός-παρέμβαση στο 9ο Συνέδριο της "Φιλελεύθερης Συμμαχίας" / "Είναι σημαντικό να υπερασπιστούμε τις αξίες της Ανοιχτής Κοινωνίας !" - 13/11/2021

Χαιρετισμός-παρέμβαση στο 9ο Συνέδριο της "Φιλελεύθερης Συμμαχίας" - 13/11/2021

Ανταποκρίθηκα θετικά στην πρωτοβουλία της Φιλελεύθερη Συμμαχία , να με συμπεριλάβει στην κατηγορία των προσκεκλημένων προσωπικοτήτων, που έκαναν παρεμβάσεις στο πρώτο μέρος του Συνεδρίου της.

"Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

Κυρίες και κύριοι,

Καταρχάς θα ήθελα να εκφράσω τη χαρά μου που βρίσκομαι ανάμεσα σας. Ανάμεσα σε εκλεκτούς ανθρώπους, πολλούς από τους οποίους γνωρίζω επί πολλά χρόνια και εκτιμώ βαθιά.

Παρακολουθώ πολλά χρόνια την δράση και της πρωτοβουλίες της Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Με ενθουσιάζουν πολλές από τις  πρωτοποριακές και τολμηρές θέσεις της, ειδικά στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της υπεράσπισης κάθε είδους μειονοτήτων -εθνικών, εθνοτικών, θρησκευτικών, γλωσσικών, στους αγώνες κατά του εθνικισμού, του ρατσισμού, του σεξισμού, για την ένταξη των προσφύγων και των μεταναστών στην κοινωνία μας, για τον χωρισμό Κράτους-Εκκλησίας, για μια σύγχρονη εξωτερική πολιτική μακριά από δόγματα και κατεστημένες αντιλήψεις.

Εγώ μετέχω σε μια πολιτική Κίνηση, την ΓΕΦΥΡΑ – Πρωτοβουλία προοδευτικών πολιτών, που συμμερίζεται και προωθεί πολλές από αυτές τις απόψεις. Ιδρύθηκε όταν ξεκίνησε η προσπάθεια για την εμβληματική Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία έκλεισε ένα από τα αχρείαστα και πολύχρονα μέτωπα της χώρας μας με τα γειτονικά της κράτη.

Αποτελείται από ανθρώπους που θα μπορούσα -γενικεύοντας κάπως- να πω ότι προέρχονται από την μεταρρυθμιστική Κεντροαριστερά, την φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία και την ανανεωτική Αριστερά.  Ανάμεσα τους πολιτικοί όπως ο Σπύρος Δανέλλης και ο Νίκος Μπίστης, πανεπιστημιακοί όπως ο Νίκος Μουζέλης, ο Αντώνης Λιάκος, και η Μαρία Ρεπούση, διανοούμενοι όπως ο Σωτήρης Βαλντέν και ο Αχιλλέας Μητσός,  δημοσιογράφοι όπως ο Παναγιώτης Παναγιώτου (ΠΑΝ.ΠΑΝ.) και ο Χρήστος Μαχαίρας, άνθρωποι του πολιτισμού όπως η Μυρσίνη Ζορμπά, ακτιβιστές των δικαιωμάτων και του φεμινιστικού κινήματος όπως η Φωτεινή Σιάνου, και άλλοι.

Βέβαια η Κίνηση μας κινείται σε διαφορετικό σημείο του πολιτικού φάσματος από εσάς, ενδιαφέρεται για τις διεργασίες στον χώρο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς, και εργάζεται για την διαμόρφωση μιας ευρύτερης παράταξης από το προοδευτικό Κέντρο έως και την ριζοσπαστική Αριστερά.

Δεν αδιαφορεί όμως καθόλου -ακριβώς το αντίθετο θα έλεγα- για την σύναψη συμμαχιών πάνω στα θέματα που ανέφερα στην αρχή.  Διότι η εκτίμηση μας είναι ότι αυτές οι αντιλήψεις διατρέχουν οριζόντια τις υπάρχουσες πολικές δυνάμεις και παρατάξεις.

__________________________________

Αγαπητοί φίλοι,

Δεν με απασχολεί μόνο ότι η σημερινή κυβέρνηση χρησιμοποιεί τον αυταρχισμό για την επίλυση προβλημάτων, ενώ οι αστυνομικές αυθαιρεσίες έχουν φτάσει στο κατακόρυφο. Ή ότι περιορίζει τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών και προωθεί μια «ορμπανοποίηση» της μεταναστευτικής πολιτκής της χώρας (όπως την χαρακτήρισε προχθές στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, ο αρθρογράφος Μιχάλης Μητσός), με τα παράνομα και ανήθικα push backs.

Ότι οικοδομείται ένας απόλυτος συγκεντρωτικός έλεγχος σε κρατικούς μηχανισμούς, ακόμα και με υποβάθμιση των Ανξάρτητων Αρχών. Ότι ενώ η κλιματική κρίση οξύνεται, επανέρχονται πολιτικές για ανάπτυξη χωρίς οικολογική ευαισθησία. Ότι εθνικιστικές κραυγές, θρησκοληψία, αναχρονιστικές αντιλήψεις -για δικαιώματα, ρόλους των φύλων, μειονότητες, εκφωνούνται πλέον δια επίσημων θεσμικών χειλέων, ως mainstream απόψεις. Υπερσυντηρητικές αντιλήψεις δηλαδή που θα ταίριαζαν περισσότερο στην Ελλάδα του 1950-60, παρά σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα.

Με ανησυχεί πολύ -ίσως και περισσότερο- ένα κλίμα βαθέος συντηρητισμού που κατακλύζει την χώρα. Ότι σημαντικά τμήματα της κοινωνίας πλέον, όχι μόνο τα ανέχονται, αλλά και τα επικροτούν. Προσχωρούν σε επί της ουσίας ακροδεξιές αντιλήψεις, χωρίς πολλές φορές να το κατανοούν. Σε απόψεις ανορθολογικές και σκοταδιστικές, όπως με την αντίθεση στους εμβολιασμούς. Στην ρητορική του μίσους απέναντι σε κάθε τι το «διαφορετικό». Σε εθνική περιχαράκωση, σε αντι-ευρωπαϊσμό και σε απομονωτισμό.

Εδώ χρειάζονται γρήγορα και τολμηρά ευρύτατες συμμαχίες, ώστε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα φαινόμενα. Είναι σημαντικό να υπερασπιστούμε τις αξίες της Ανοιχτής Κοινωνίας !

______________________________________

Και τώρα θα ήθελα να μου επιτρέψετε, στο τελευταίο τμήμα της παρέμβασης μου, να αναφερθώ λίγο στα επίκαιρα θέματα της ευρωπαϊκής και εξωτερικής πολιτικής.

Η ανάδειξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ισχυρή πολιτική οντότητα αποτελεί πλέον κρίσιμο   και   επείγοντα   στόχο.   Υποστηρίζουμε   σθεναρά την   επιτάχυνση   και εμβάθυνση της πολιτικής ενοποίησης, με κατεύθυνση μια Ομοσπονδιακή Ευρώπη. Απαιτείται η διαμόρφωση της «ευρωπαϊκής κυριαρχίας», παράλληλα με την εθνική κυριαρχία κάθε κράτους-μέλους, καθώς και της «στρατηγικής αυτονομίας» της Ε.Ε. Αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για  την ενίσχυση της γεωπολιτικής παρουσίας της Ε.Ε. στο διεθνές σκηνικό, για την προσπάθεια ισότιμης συνεργασίας της με τις ΗΠΑ   και   για   την   αντιμετώπιση   των   προκλήσεων   από   τα   αυταρχικά  καθεστώτα Ρωσίας και Κίνας.

Η   διαμόρφωση  μιας  ενιαίας   πολιτικής   και   οικονομικής   διακυβέρνησης  στην Ε.Ε. απαιτεί   ενίσχυση   των   κοινοτικών   οργάνων  (Κομισιόν,  Ευρωκοινοβουλίου)  έναντι των διακυβερνητικών θεσμών.

Ειδικά   δε   για   την   διαμόρφωση   μιας   ισχυρής   Κοινής   Εξωτερικής   Πολιτικής   και Άμυνας,   και   για   την   συγκρότηση   και  αξιοποίηση   ευρω-στρατού,   θα  χρειαστεί μεταφορά εθνικών αρμοδιοτήτων σε ευρωπαϊκούς θεσμούς και όργανα, εκχώρηση δηλαδή επιπλέον μέρους εθνικής κυριαρχίας. Επίσης, είναι αναγκαία   η  κατάργηση   της   προϋπόθεσης   για   ομοφωνία   των  κρατών-μελών   στην λήψη  αποφάσεων   στον   τομέα   αυτό,   και   η   αντικατάσταση   της   με   την   αρχή   της πλειοψηφίας.   Η   διατήρηση   του   δικαιώματος  «βέτο»,   οδηγεί   σε   παράλυση   της διεθνούς αποτελεσματικότητας της Ε.Ε. 

Επειδή   ορισμένες   χώρες-μέλη   δεν   θα   θελήσουν   να   συμμετάσχουν   σε   Κοινή Εξωτερική   Πολιτική   και   ειδικά   σε   Κοινή   Πολιτική Ασφάλειας   και   Άμυνας,   θα διαμορφωθεί   μια   «συμμαχία   προθύμων»,   με   την   μορφή   της   «ενισχυμένης συνεργασίας» - εντός της Ε.Ε. -  όσων χωρών επιθυμούν. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ελλάδα   θα   πρέπει   οπωσδήποτε   να   συμμετάσχει   και   σε   αυτήν   την  μορφή του "σκληρού πυρήνα" της Ε.Ε.

________________________________

Αρκετοί στην χώρα μας θεωρούν ότι γενικός στόχος πρέπει να είναι: να αποκρούουμε την στάση της Τουρκίας, να την καταγγέλλουμε, να ζητάμε κυρώσεις, αφήνοντας τα προβλήματα άλυτα. Ξεχνούν ότι μόνο με συνολική συμφωνία με την Τουρκία για το καθεστώς του Αιγαίου ή με μια απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, θα κατοχυρωθούν πλήρως και τελεσίδικα τα δικαιώματα και της Ελλάδας. Και θα αποφευχθούν φυσικά κίνδυνοι στρατιωτικής σύγκρουσης.

Οι ηγεσίες και των δύο χωρών, οι πολίτες και τα ΜΜΕ, έχουν χρέος να αντιληφθούν ότι οι προκλήσεις και η ρητορική της έντασης τροφοδοτούν εθνικισμούς και μισαλλοδοξίες, δυσκολεύοντας τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση των διαφορών τους.

Η αντίληψη «δεν συζητούμε τίποτα», ή ο μύθος «της μίας και μοναδικής διαφοράς» μεταξύ των δύο χωρών, στερούνται σοβαρών ερεισμάτων. Το ίδιο και οι ισχυρισμοί ότι η μια πλευρά έχει το απόλυτο δίκαιο, ενώ η άλλη είναι πάντα «προκλητική» και βρίσκεται εν αδίκω.

Οι δύο χώρες πρέπει να ξεφύγουν από τη λογική του “μηδενικού αθροίσματος”, σύμφωνα με την οποία ό,τι κερδίζει ο ένας το χάνει ο άλλος. Είναι σημαντικό να εδραιωθεί η πεποίθηση ότι, είναι δυνατόν να εξευρεθούν λύσεις που μπορεί να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα και των δύο χωρών. Στις σύγχρονες συνθήκες, η αντίληψη ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα και το αίσθημα ασφάλειας του γείτονα, είναι κεντρική. Ειρηνική επίλυση διαφορών σημαίνει διάλογος, διαβούλευση, διαπραγμάτευση.

Σε μια διαπραγμάτευση πάντα υπάρχει συμβιβασμός. Δεν μπορείς να καταλήξεις σε μια συζήτηση με βάση τις δικές σου, αρχικές μαξιμαλιστικές θέσεις σου, διότι υπάρχουν και τα δικαιώματα των άλλων, της άλλης πλευράς.

Αν δεν επιτευχθεί αποτέλεσμα στον διάλογο, θα χρειαστεί τα θέματα του Αιγαίου να παραπεμφθούν όλα μαζί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Γιατί; Διότι η επίλυση ορισμένων από αυτά, αποτελεί προϋπόθεση για επίλυση και των υπολοίπων.

Η Τουρκία έχει νόμιμα συμφέροντα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Δίκαιο της Θάλασσας δεν δίνει την δυνατότητα να θεωρηθεί το Αιγαίο «ελληνική λίμνη», ως εάν η Ελλάδα να κατείχε και τις δύο πλευρές του Αιγαίου. Με βάση αυτή την παραδοχή, θα ήταν κοντόφθαλμη η «συμμαχία» με τους «εχθρούς» της γειτονικής χώρας για να την αποκλείσουμε από ενεργειακές πηγές της Ανατολικής Μεσογείου, «εργαλειοποιώντας» το Καστελόριζο χωρίς να έχουμε κανένα άμεσο συμφέρον.

Η καλύτερη λύση θα ήταν να πρωταγωνιστήσουμε σε μια Διάσκεψη των ενδιαφερομένων χωρών της Ανατολικής Μεσογείου για την από κοινού χάραξη των ΑΟΖ, σε συνδυασμό με την επίλυση του Κυπριακού (το οποίο καρκινοβατεί με ευθύνη και της ελληνοκυπριακής πλευράς), και να αποφεύγουμε κι εμείς, από την πλευρά μας, να συμβάλλουμε σε αχρείαστες εντάσεις.

Αγαπητοί μου,

Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για την πρόσκληση που μου απευθύνατε να παραστώ και να παρέμβω στο Συνέδριο της Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Ήταν μεγάλη τιμή για μένα.

Θέλω να ευχηθώ ολόκαρδα μεγάλη επιτυχία στις εργασίες σας. Αναμένουμε τις αποφάσεις σας και τον προσδιορισμό των πεδίων πάνω στα οποία θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας ! "