"Δεν τελείωσε το θέμα με το Ιράν" / ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "One VOICE", 30/6/2025

Δεν τελείωσε το θέμα με το Ιράν

Εφημερίδα "One VOICE", 30/6/2025

1voice.gr/pyrinika-den-teleiose-to-thema-me-to-iran/

Του ΘΟΔΩΡΟΥ ΤΣΙΚΑ*

Τα πλεονεκτήματα της απόκτησης πυρηνικού όπλου είναι ξεκάθαρα εδώ και πολύ καιρό και όχι μόνο για το Ιράν. Γι’ αυτό ακριβώς υπάρχει η Συνθήκη για Μη Διάδοση Πυρηνικών Όπλων (NPT) του 1968.

Το σύστημα είχε τις αποτυχίες του (Βόρεια Κορέα, Ινδία, Πακιστάν και το ίδιο το Ισραήλ), αλλά δεδομένου ότι η τεχνολογία για την κατασκευή πυρηνικών όπλων είναι εδώ και χρόνια εντός των δυνατοτήτων των περισσότερων από τα 191 κράτη που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη, και πως τρεις από τις τέσσερις εξαιρέσεις δεν την υπέγραψαν ποτέ, η λίστα παραμένει ευτυχώς μικρή.

Το βασικό εργαλείο της Συνθήκης για Μη Διάδοση Πυρηνικών Όπλων είναι ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA). Αν και απαξιωμένος από πολλά «γεράκια» στην Ουάσινγκτον και το Ισραήλ, έχει μετατραπεί σε μοναδικό φορέα τεχνογνωσίας και παρείχε τα μέσα για την επιτήρηση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Φυσικά, το Ιράν μπορούσε –και το έκανε– να αποφύγει την πλήρη συμμόρφωση, και η απειλή της βίας ήταν πάντοτε παρούσα στο παρασκήνιο. Χρειάστηκε επίσης η δράση εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών για να αποκαλυφθεί, το 2002, ότι το Ιράν διέθετε πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου, ώστε να το παρακολουθεί ο IAEA. Επίσης, το Ιράν έχει τη γνώση και τη δυνατότητα να αντικαταστήσει οτιδήποτε καταστρέφεται.

Η εναλλακτική πορεία που θα μπορούσε να ακολουθήσει ο Τραμπ είναι να επανεκκινήσει τις πυρηνικές διαπραγματεύσεις, με σαφή επίγνωση ότι οι Ιρανοί δεν πρόκειται απλώς να υποχωρήσουν άνευ όρων. Θα πρέπει να τους προσφερθεί κάτι.

Μεταξύ των ερωτημάτων είναι εάν πρέπει να αρθούν τουλάχιστον ορισμένες οικονομικές κυρώσεις και αν μπορεί να γίνει αποδεκτό ένα αυστηρά επιτηρούμενο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου για πολιτική χρήση, περιορισμένο στο 3,5% (ποσοστό που αφορά καύσιμα για πυρηνικά εργοστάσια).

Είναι πιθανό η Ισλαμική Δημοκρατία να καταρρεύσει και να αντικατασταθεί από μία ηγεσία λιγότερο φανατική. Είναι ένα ενδεχόμενο για το οποίο λίγοι θα θρηνούσαν, αλλά η χάραξη στρατηγικής δεν μπορεί να βασίζεται στην τύχη. Η διπλωματία και οι διεθνείς επιθεωρήσεις παραμένουν οι καλύτεροι -και λιγότερο επικίνδυνοι- τρόποι για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα

*Ο Θόδωρος Τσίκας είναι Πολιτικός Επιστήμονας - Διεθνολόγος, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Ομοσπονδία της Ευρώπης (ΕΕνΟΕ)