Ο πολιτικός επιστήμονας - διεθνολόγος Θόδωρος Τσίκας σκιαγραφεί το χάρτη του πολέμου στη Μέση Ανατολή και το πώς διαμορφώνονται τα δύο στρατόπεδα. Οι βασικοί σύμμαχοι του Ιράν, όπως δηλώνει στο CNN Greece, είναι η Ρωσία και η Κίνα. «Όμως σε στρατιωτικό επίπεδο δεν έχει συμμάχους», αναφέρει. Κατά τον ίδιο, δεν πρόκειται να εμπλακεί καμία από τις δύο χώρες καθώς έχουν τα δικά τους θέματα, η μεν Ρωσία τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ η Κίνα «προσπαθεί με άλλους τρόπους να κυριαρχήσει».
Σε σχέση με το στρατιωτικό πεδίο, τονίζει πώς ούτε το Ισραήλ έχει συμμαχίες. Προσθέτει πως αντιμετωπίζει το Ιράν ως υπαρξιακό κίνδυνο, καθώς το θεοκρατικό του καθεστώς έχει διακηρυγμένο επίσημα στόχο την καταστροφή του κράτους του Ισραήλ, το οποίο αποκαλεί «σιωνιστική οντότητα ή σιωνιστικό μόρφωμα». Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζει πώς το Τελ Αβιβ παίζει το χαρτί του «εάν φτάσουμε τις παραμονές κατασκευής πυρηνικού όπλου τότε θα είναι δρόμος χωρίς επιστροφή, άρα πρέπει από πριν να χτυπηθεί το πυρηνικό πρόγραμμα». Μάλιστα, το Ισραήλ θεωρεί ότι το Ιράν δεν πρέπει να διαθέτει καθόλου πυρηνικό πρόγραμμα ούτε για ειρηνικούς σκοπούς και σε αυτό μέχρι τώρα δεν είχε συμμάχους.
Η συμφωνία Ομπάμα για τα πυρηνικά
Ο κ. Τσίκας εστιάζει στην ταλάντευση που έχει ο Ντοναλντ Τραμπ από την ημέρα που έφυγε από τους G7. Ωστόσο, μας «γυρίζει» στο 2015 και την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το λεγόμενο Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), που υπογράφηκε στη Βιέννη από το Ιράν και τις 6 παγκόσμιες δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα, Μεγάλη Βρετανία και Γερμανία).
- Ο πολιτικός επιστήμονας – διεθνολόγος, τονίζει ότι η διεθνής κοινότητα απεύχεται το ενδεχόμενο να αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα -ακόμη και η Ρωσία και η Κίνα. Αυτός είναι και ο λόγος προσθέτει για τον οποίο όταν έγινε η συμφωνία του Ομπάμα το 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, είχαν συμμετάσχει και τα πέντε μόνιμα μέλη κράτη του συμβουλίου ασφαλείας στον ΟΗΕ, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Βρετανία, η Γαλλία συμπεριλαμβανομένων και της Γερμανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο στόχο να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα είναι όλοι σύμφωνοι, οι διαφορές όπως αναφέρει είναι στον τρόπο με τον οποίον θα γίνει αυτό.
«Οι περισσότεροι επιθυμούν αυτό να γίνει με μία συμφωνία με το Ιράν σαν κι αυτή που είχε κάνει ο Ομπάμα», δηλώνει. Ο Ομπάμα είχε συμφωνήσει σε πολύ χαμηλό ποσοστό εμπλουτισμού του ουρανίου από το Ιράν κάτω από 5%, βεβαίως και με υποχρέωση του Ιράν να δέχεται διεθνείς επιθεωρήσεις από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Και αυτή η συμφωνία είχε πάει αρκετά καλά. Ωστόσο εστιάζει στο ποιος ακύρωσε την εν λόγω συμφωνία. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, κατά την πρώτη του προεδρική θητεία.
Το 2018, η Ουάσινγκτον αποχώρησε μονομερώς από τη συμφωνία αυτή και το Ιράν, ως απάντηση, ξεκίνησε να μην τηρεί όρους της συμφωνίας. Διότι τότε και ο Ντόναλντ Τραμπ και η δεξιά πτέρυγα των ρεπουμπλικανών, θεωρούσαν ότι αυτή η συμφωνία είναι πολύ «χαλαρή» για το Ιράν.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της απόσυρσης των ΗΠΑ από αυτή τη συμφωνία; Κατά τον κ. Τσίκα, το Ιράν να επιταχύνει τον εμπλουτισμό ουρανίου και να φτάσουμε τώρα σε ποσοστά 60-70%. «Σημειωτέων ότι στο 90% εμπλουτισμό ουρανίου κατασκευάζεις πυρηνικό όπλο», συμπληρώνει.
Άρα οι περισσότεροι στον κόσμο συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαίων και μέχρι πρόσφατα και τον Τραμπ, θέλανε αυτό το θέμα να λυθεί με συμφωνία. Ο μόνος που ουσιαστικά έλεγε «στρατιωτική λύση», ήταν το Ισραήλ.
Επίσης, επισημαίνει πώς αυτή η στρατιωτική πίεση που ασκείται, οι διαρροές και η κατά κάποιον τρόπο «στρατηγική ασάφεια» των δηλώσεων του Τραμπ που αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα μπορεί να λειτουργήσουν και στο να αποδεχθεί το Ιράν το σχέδιο συμφωνίας που είχε προτείνει ο Τραμπ εδώ και δύο μήνες. Μία συμφωνία που μοιάζει με εκείνη του Ομπάμα και απέρριψε τελικά εκείνος στην πρώτη του προεδρία.
Τα απανωτά λάθη Τραμπ και η ανάγκη για επιτυχία
Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα και διεθνολόγο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ανάγκη από μία επιτυχία. Από τότε που ανέλαβε, επισημαίνει, έχει όλο αποτυχίες στην εξωτερική του πολιτική. Δεν έχει καταφέρει να σταματήσει τους πολέμους, την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Με τους δασμούς επίσης οι αγορές τον αποτρέπουν και κάνει πισωγυρίσματα», γι΄ αυτό έχει ανάγκη λοιπόν κατά τον κ. Τσίκα, από ένα «success story».
Όταν είδε την επιτυχία των στρατιωτικών χτημάτων του Ισραήλ, τα οποία πήγαν αρκετούς μήνες πίσω το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, και την εξόντωση στελεχών του ιρανικού καθεστώτος, άρχισε να σκέφτεται, πώς ίσως αυτή η ευκαιρία να προχωρήσει σε αυτή την πολιτική, δηλαδή να καταστρέψει πλήρως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ή ακόμα και να φτάσει και στην αλλαγή καθεστώτος. Οπότε, θα μπορούσε να πιστωθεί ο ίδιος μία μεγάλη νίκη όχι μόνον στο εσωτερικό του ακροατήριο υπερθεματίζοντας πάνω στο ότι «οι προκάτοχοί του ήταν άχρηστοι και ανίκανοι».
«Μόνο ο Τραμπ μπορεί να βάλει ''φρένο'' στο Ισραήλ»
Ωστόσο, σημειώνει ότι μόνη δύναμη που θα μπορούσε να βάλει «φρένο» στο Ισραήλ και το Ιράν, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή μόνον ο Ντόναλντ Τραμπ. Για να γίνει πραγματικότητα όμως αυτό το σενάριο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο κάτοχος του Λευκού Οίκου να θελήσει να χρησιμοποιήσει τα «όπλα» που έχει και προς το Ισραήλ, δηλαδή να περικόψει τη στρατιωτική και την οικονομική βοήθεια. Ο κ. Τσίκας απαντά σε δύο βασικά ερωτήματα: Μπορεί να το κάνει; «Επιτρέπεται» από τις πολιτικές συνθήκες των ΗΠΑ με την επίδραση του εβραϊκού λόμπι να το κάνει; «Είναι πολύ δύσκολο», υποστηρίζει.
Ίσως, ο Αμερικανός Πρόεδρος να προσπαθεί να βάλει το Ιράν στον τοίχο για να το πιστωθεί πολιτικά. Ωστόσο η πρώτη προτεραιότητα του Τραμπ, όπως τονίζει είναι να μην εμπλακούν οι ΗΠΑ. Άλλωστε έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του ότι η Αμερική δεν θα εμπλακεί σε πολέμους. «Και γι’ αυτό άρχισε και τις συνομιλίες ένα αγνοία του Νετανιάχου», αναφέρει. Οι στόχοι του Ντόναλντ Τραμπ δεν ταυτίζονται απολύτως με τους στόχους του Ισραηλινού Πρωθυπουργού, καθώς σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα, «ο Νετανιάχου θέλει να φτάσει μέχρι τέλους, να βομβαρδιστούν τα πάντα και να μην έχει καθόλου πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν».