Στα αχαρτογράφητα νερά της Γάζας: πώς φτάσαμε από τον πόλεμο στην εκεχειρία/ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΠΟΛΙΤΗΣ" ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδα "ΠΟΛΙΤΗΣ" της Κύπρου δημοσιεύει έρευνα για τις εξελίξεις στην Μ. Ανατολή, μετά την πρόσφατη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς. Ο δημοσιογράφος, Παναγιώτης Χατζηαποστόλου, αφού παρουσιαζει την κατάσταση στην περιοχή, θέτει ερωτήματα για το πώς και το γιατί, για τις θέσεις των αντιμαχόμενων πλευρών, για την πολιτική της Τουρκίας και του προέδρου Ερντογάν και για τον ρόλο Αιγύπτου, Ιράν και άλλων παικτών της περιοχής

Παραθέτω το μέρος της έρευνας που με αφορά:

Οι λόγοι της σύγκρουσης

Ο Πολιτικός Επιστήμονας και Διεθνολόγος Θόδωρος Τσίκας εξηγεί στο politis.com.cy, πως στο περίπλοκο τοπίο της Μέσης Ανατολής είναι δύσκολο να ξεδιαλύνει κανείς τον ρόλο διαφόρων παραγόντων, και να αποφύγει μονομερείς εκτιμήσεις. Αν και σημειώνει πως πολλές φορές θύτες και θύματα εναλλάσσονται στους ρόλους τους εντούτοις τοποθετεί τους λόγους της νέας έντασης σε συγκεκριμένα σημεία.

Απαντώντας στο ερώτημα από που ξεκίνησε η ένταση ο κ. Τσίκας αναφέρει πως «η ένταση στην Ιερουσαλήμ ξεκίνησε από την προσπάθεια των Ισραηλινών να διώξουν από τα σπίτια τους Παλαιστινίους στην αραβική συνοικία της Ανατολικής Ιερουσαλήμ Σέϊχ Τζάρα, ώστε να φτιάξουν εβραϊκό οικισμό, μια πάγια πολιτική του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου». Επιχειρείται όπως εξηγεί με απλά λόγια, να φτιαχτούν εβραϊκοί οικισμοί στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη, παράνομες πολιτικές που καταδικάζει ο ΟΗΕ. Αυτό επί Νετανιάχου, είχε ενισχυθεί με την ενθάρρυνση του προηγούμενου Αμερικανού προέδρου, υπερσυντηρητικού Ντόναλντ Τραμπ.

Οι παλαιστινιακές εκλογές

Ο δεύτερος παράγοντας έντασης, σύμφωνα με τον Πολιτικό Επιστήμονα, έχει να κάνει με τις παλαιστινιακές εκλογές, που είχαν προκηρυχθεί, αλλά ακυρώθηκαν γιατί το Ισραήλ δεν επέτρεψε να μετάσχουν οι Παλαιστίνιοι κάτοικοι της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Όπως σημειώνει ο κ. Τσίκας, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, ανέβαλε τις εκλογές, γεγονός που εξόργισε την Χαμάς, η οποία ούτως ή άλλως είναι σε αντιπαράθεση με την Παλαιστινιακή Αρχή του Αμπάς, καθώς θεωρούσε ότι θα πάρει καλά ποσοστά. Και θέλοντας να δείξει πως είναι πιο “πατριωτική” από την (μετριοπαθέστερη οργάνωση) Φατάχ της οποίας ηγείται ο Αμπάς, η Χαμάς αντέδρασε ρίχνοντας εκατοντάδες πυραύλους από τη Γάζα σε εβραϊκές πόλεις, σε όλο το νότιο Ισραήλ, αλλά και στα περίχωρα της Ιερουσαλήμ, σε μη στρατιωτικούς στόχους.

«Ξαφνικά δηλαδή, ενώ υπήρχε το πρόβλημα των εξώσεων στην Αν. Ιερουσαλήμ, η εξτρεμιστική ισλαμο-φασιστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς (και η ακόμα πιο ακραία, Ισλαμική Τζιχάντ) επιτίθεται κατά αμάχων. Ο Νετανιάχου αρπάζει την ευκαιρία και ξεκινά αεροπορικές επιδρομές, ενώ δεν είναι καν εκλεγμένος πρωθυπουργός. Όσο δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση, τελεί χρέη υπηρεσιακού πρωθυπουργού, την ώρα που δικάζεται για υπόθεση διαφθοράς. Με άλλα λόγια, ο Νετανιάχου προσπαθεί να παρατείνει τη θητεία του μέσω αυτής της κρίσης», συμπληρώνει ο κ. Τσίκας εξηγεί.

Η ατμόσφαιρα και το βαθύτερο πρόβλημα

Όπως εξηγεί ο κ. Τσίκας, τα αίτια είναι βαθύτερα υπενθυμίζοντας πως η Χαμάς έχει καταλάβει πραξικοπηματικά την Λωρίδα της Γάζας, μετά την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και των Εβραίων εποίκων το 2005. «Με την βοήθεια του Ιράν και της ακραίας οργάνωσης των “Αδελφών Μουσουλμάνων” της Αιγύπτου, εξαπολύει κατά καιρούς πυραυλικές επιθέσεις στο Ισραήλ. Από την άλλη πλευρά, ο Αμπάς που εδρεύει στην Δυτική Όχθη, τηρεί τις Συμφωνίες του Όσλο μεταξύ Ισραήλ και Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης-PLO (1993, 1995), μας θυμίζει ο κ. Τσίκας. Ο Αμπάς και η PLO διαπραγματεύονται για να δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967. Αυτό πρέπει να δεχτεί το Ισραήλ. Αυτό λένε οι Συμφωνίες του Όσλο. Αυτό στηρίζει όλη η διεθνής κοινότητα. Η Χαμάς δεν δέχεται όμως τις Συμφωνίες αυτές. Άρα οι στόχοι της είναι σε πλήρη αντίθεση με όλες τις άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις και της νόμιμης εκπροσώπησης του παλαιστινιακού λαού.

Αυτοί που κερδίζουν στη Μέση Ανατολή

Ισραήλ και Χαμάς μετά από κάθε αναζωπύρωση μετρούν απώλειες ζωών και ζημιές. Υπάρχουν όμως κάποιοι που κερδίζουν από τη μη επίλυση του μεσανατολικού;

Σύμφωνα με τον κ. Τσίκα, κερδίζουν οι ακραίοι μέσα στις δύο πλευρές ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται όλες οι ακραίες φωνές, οργανώσεις και δυνάμεις μέσα στον αραβικό και  ευρύτερα στον μουσουλμανικό κόσμο, που θέλουν σύγκρουση με την Δύση. Η εθνικιστική Δεξιά και τα κόμματα των υπερορθόδοξων Εβραίων στο Ισραήλ, που ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει αξιόπιστος συνομιλητής στην παλαιστινιακή πλευρά. Στην αντίπερα όχθη, σημειώνει, κερδίζουν οι ισλαμιστικές εξτρεμιστικές οργανώσεις της παλαιστινιακής πλευράς, που θεωρούν ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη με το Ισραήλ, και στοχεύουν στην καταστροφή του. Ταυτόχρονα, όπως εξηγεί ο διεθνολόγος, ωφελείται το Ιράν που επίσης έχει διακηρυγμένο στόχο την καταστροφή του Ισραήλ και ενισχύει τόσο την Χαμάς, όσο και κυρίως την ακραία σιιτικη οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου που εξαπολύει πυραυλικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Επίσης το Ιράν ενισχύει με αυτό τον τρόπο τον ανταγωνισμό του με την Σαουδική Αραβία και τα μετριοπαθή αραβικά κράτη που πρόσφατα συνήψαν συμφωνίες με το Ισραήλ, ισχυριζόμενο ότι αυτά προδίδουν την υπόθεση του παλαιστινιακού λαού.

Ο Ερντογάν και η προσπάθεια να ηγηθεί σουνιτικού Ισλάμ

Μεγάλη σημασία στην όλη κατάσταση που επικρατεί στη Μέση Ανατολή παίζει και η στάση του Τούρκου πρόεδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η πολιτική του οποίου εδώ και χρόνια έχει στόχο να ηγηθεί του μουσουλμανικού κόσμου, ιδιαιτέρως του σουνιτικού Ισλάμ

Όπως εξηγεί στον «Π» Πολιτικός Επιστήμονας Διεθνολόγος Θόδωρος Τσίκας, ο Ταγίπ Ερντογάν πέραν από τις συμμαχίες τις οποίες συνήψε, βρήκε και δυο κύριος αντιπάλους σημαντικές χώρες στον αραβικό κόσμο. Την Σαουδική Αραβία, που πάντα είχε σημαντικό ρόλο, αλλά και την Αίγυπτο, μετά την ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Μόρσι των “Αδελφών Μουσουλμάνων”, από το στρατιωτικό πραξικόπημα του στρατηγού Αλ Σίσι. Όπως εξηγεί ο κ. Τσίκας «η κρίση στο Ισραήλ και στην Γάζα δίνει μια ευκαιρία στον Ερντογάν να επανέλθει στην πολιτική αυτή. Πρώτον, διότι η κυβέρνηση του είχε και έχει δεσμούς με την ακραία ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς, που έχει καταλάβει πραξικοπηματικά την Γάζα μετά την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και των Εβραίων εποίκων το 2005. Στο πλαίσιο αυτό, στελέχη της Χαμάς που διώκονται για τρομοκρατικές πράξεις στο Ισραήλ, έχουν βρει φιλοξενία τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία». «Η Αίγυπτος», συμφωνα με τον κ. Τσίκα, είχε πάντα σημαντικό ρόλο στο Παλαιστινιακό ζήτημα. Είναι η μεγαλύτερη χώρα του αραβικού κόσμου. Αλλά και συνορεύει με το Ισραήλ, γεγονός που την καθιστά απαραίτητη σε κάθε διευθέτηση. Ειδικά δε η Λωρίδα της Γάζας, ήταν αιγυπτιακό έδαφος που κατακτήθηκε από το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967. Λόγω των συνόρων της με τη νότια πλευρά της Λωρίδας της Γάζας ασκεί έλεγχο στο ποιος και τι μπαίνει στην περιοχή ή βγαίνει από την περιοχή αυτή, αφού τα υπόλοιπα σύνορα της Γάζας ελέγχονται αυστηρά από το Ισραήλ. Επειδή έχει μετριοπαθή πολιτική, και είναι η πρώτη αραβική χώρα που συνήψε ειρήνη και διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, θεωρείται αξιόπιστος συνομιλητής τόσο από το Ισραήλ, όσο και από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.»

politis.com.cy/politis-news/diethni/sta-achartografita-nera-tis-gazas-dyo-diethnologoi-exigoyn-pos-ftasame-apo-ton-polemo-stin-ekecheiria/?fbclid=IwAR2nF9iwAqSnxkDqg9dE6sb63db4RqNJyleOjr2VEw642KfW4ECugpuKIto