Στο Πρώτο Πρόγραμμα Ελληνικής Ραδιοφωνίας, για τα ελληνοτουρκικά, με τον δημοσιογράφο Περικλή Βασιλόπουλο
2020-09-01 18:51
Συμμετοχή μου στην ραδιοφωνική εκπομπή Athens Calling, Πρώτο Πρόγραμμα - ΕΡΤ , με τον δημοσιογράφο Periklis Vasilopoulos για τα ελληνοτουρκικά.
Στην συζήτηση τόνισα τα εξής.
ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΕ ΤΟΥΡΚΙΑ:
- Η Ελλάδα έχει κάνει διάλογο με κλειστό χρονοδιάγραμμα στο παρελθόν. Με την Συμφωνία του Ελσίνκι το 1999, όταν η Τουρκία ενδιαφερόταν για προώθηση της υποψηφιότητας της στην ΕΕ, και η Ελλάδα ήθελε να προωθήσει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Η Τουρκία είχε δεσμευτεί να επιλύσει τα συνοριακά και άλλα θέματα της με χώρες-μέλη της ΕΕ (βλέπε Ελλάδα), και αν δεν μπορούσε να τα επιλύσει μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Η Ελλάδα όμως άλλαξε γνώμη, με την αλλαγή κυβέρνησης που προέκυψε στο μεταξύ, η οποία ήρε το δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα. Εκεί χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία. Διότι προχώρησε μεν ο διάλογος, αλλά αέναος.
Οι διερευνητικές επαφές αυτές ήταν σημαντικές. Δεν είχε συζητηθεί μόνο ένα θέμα. Είχαν συζητηθεί πολλά ζητήματα του θαλάσσιου και εναέριου χώρου του Αιγαίου, και άλλα διμερή θέματα. Σε κάποια είχαν βρεθεί συγκλίσεις, σε κάποια όχι. Σε ορισμένα είχε βρεθεί η φόρμουλα για την διευθέτηση τους στην Χάγη. Οι πολιτικές συνθήκες, άλλοτε στην Ελλάδα και άλλοτε στην Τουρκία, δεν επέτρεψαν να προχωρήσουμε περισσότερο.
ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ:
- Το Αιγαίο δεν είναι, ούτε μπορεί να γίνει "ελληνική λίμνη". Η Τουρκία θεωρεί ότι υπάρχει μια προσπάθεια περικύκλωσης της, λόγω των πολύ κοντινών προς αυτήν ελληνικών νησιών και της Κύπρου στα νότια της. Η Τουρκία επικρίνει την Ελλάδα, ότι με διάφορες ενέργειες αποσκοπούν στην μετατροπή του Αιγαίου σε ελληνική λίμνη.
- Οι διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, δεν είναι για εδάφη και κατοίκους, που θα τις έκανε πολύ δύσκολες στην επίλυση τους. Είναι διαφορές στην ερμηνεία των Διεθνών Συνθηκών και για τον τρόπο εφαρμογής των Διεθνών Συνθηκών. Αυτό που δυσκολεύει τα πράγματα είναι η συσσώρευση καχυποψίας που υπάρχει σε κάθε πλευρά για τις προθέσεις της άλλης.
- Στην Ελλάδα πολλές φορές κάνουμε εξωτερική πολιτική με επίθετα: προκλητική, επιθετική, επεκτατική, αναθεωρητική κ.α.
- Αν παρακολουθήσει κανείς τον διάλογο στην Τουρκία, εδώ και πολλές δεκαετίες, θα δει ότι λένε για μας, ό,τι περίπου κι εμείς γι αυτούς. Ότι η Ελλάδα είναι το αγαπημένο παιδί της Δύσης, επειδή είναι χριστιανική, ενώ δεν υπολογίζουν την Τουρκία επειδή είναι μουσουλμανική, ότι η Ελλάδα από τότε που έγινε ανεξάρτητο κράτος συνεχώς επεκτείνεται, ενώ η Τουρκία συνεχώς μικραίνει.
- Δεν είναι εύκολο να αλλάξουμε την ιστορική οπτική της κάθε χώρας. Αυτό που μπορούμε είναι, μέσω του διαλόγου, να βρούμε λύσεις και διευθετήσεις που θα είναι συμφέρουσες και για τις δύο χώρες, και μέσω αυτών θα βρίσκουν οφέλη και οι δύο.
- Η διαμάχη που γίνεται τώρα με τις NAVTEX κλπ , δεν είναι για εθνική κυριαρχία. Είναι λόγω διαφορών όσον αφορά την οριοθέτηση στα διεθνή ύδατα, και σκοπό την οικονομική εκμετάλλευση.
ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
-Το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών, πράγματι δημιουργεί στην Ελλάδα ένα ζήτημα. Έχουμε τριών ειδών καθεστώτα. Για την Λήμνο και την Σαμοθράκη, με την Συνθήκη του Μοντραί, ήρθη το καθεστώς αποστρατικοποίησης. Έχουμε μετά, τα άλλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, και αργότερα τα Δωδεκάνησα. Εκεί από την άποψη των Διεθνών Συνθηκών, υπάρχει ρήτρα αποστρατικοποίησης από τότε που πήραμε τα νησιά αυτά. Η επίσημη ελληνική άποψη προβάλλει το επιχείρημα των τουρκικών στρατευμάτων απέναντι. Μέσα από τον διάλογο, θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε αμοιβαία αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και της απέναντι μικρασιατικής ακτής.
- Για τα θέματα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, που είναι στενά νομικά και τεχνικά, διότι αφορούν οριοθέτηση και χάραξη γραμμών, προσφορότερο μέσο είναι το Διεθνές Δικαστήριο. Για τα υπόλοιπα ζητήματα πρέπει να υπάρξει πολιτική διαπραγμάτευση.
- Το θέμα των λεγόμενων "γκρίζων ζωνών" είναι διαπραγματευτικό αντίβαρο της Τουρκίας για το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Αν λυθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας των νησιών, θα εξαλειφθεί και η θεωρία των "γκρίζων ζωνών".
- Όσον αφορά το Καστελλόριζο, η Τουρκία δεν αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδας, ούτε τα χωρικά ύδατα του. Λέει ότι δεν έχει "επήρεια" στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.
ΓΙΑ ΠΙΘΑΝΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ:
- Δεν έχει νόημα να λέμε πχ, ότι με τον Ερντογάν δεν μπορούμε να συνομιλήσουμε. Όπως εμείς έχουμε τους δικούς μας ηγέτες, έχει και η άλλη πλευρά τους δικούς της. Με αυτούς είμαστε υποχρεωμένοι να διαπραγματευθούμε και να τα βρούμε. Η Ελλάδα δεν μπορεί να μετακομίσει από αυτήν την γειτονιά. Η χώρα μας έφτασε στα πρόθυρα χρεωκοπίας, και λόγω των υπέρογκων εξοπλισμών. Μια πολιτική που δεν θα αναζητά λύσεις, αλλά θεωρεί υποχρεωτική την στρατιωτική σύγκρουση, ή έστω μια μακρά πορεία αντιπαράθεσης, θα ήταν καταστροφική. Ακόμα και αν σε ένα θερμό επεισόδιο η Ελλάδα "νικήσει", η Τουρκία -λόγω αντίληψης για τον εαυτό της- δεν θα το ανεχθεί. Θα επιδιώξει δεύτερο γύρο.
(Ακολουθεί το link για το ηχητικό της εκπομπής. Επειδή, εκτός από εμένα που ήμουν καλεσμένος στο studio, ενδιαμέσως υπήρξαν τηλεφωνικές παρεμβάσεις δύο άλλων καλεσμένων, για διευκόλυνση παραθέτω την χρονική στιγμή των δικών μου παρεμβάσεων : στην αρχή του ηχητικού, στο 14' , και στο 40 )
———
Πίσω