ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΒΡΑΔΙΝΟ ΜΑΓΚΑΖΙΝΟ ΤΟΥ ΘΕΜΑ Radio 104.6 (14/7/2020) ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΟΥ ΣΤΟ ΒΡΑΔΙΝΟ ΜΑΓΚΑΖΙΝΟ ΤΟΥ ΘΕΜΑ Radio 104.6 (14/7/2020), ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ Georgia Sadana, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
..............................................................................

- ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ

Η κίνηση που έκανε ο Ταγίπ Ερντογάν για την Αγία Σοφία, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την Ελλάδα. Είναι μια κίνηση ενταγμένη εντελώς μέσα στο εσωτερικό παιχνίδι της Τουρκίας. Όπως είναι γνωστό, η Αγία Σοφία είχε λειτουργήσει ως ισλαμικό τέμενος (τζαμί) επί 500 χρόνια περίπου. Ο Κεμάλ Ατατούρκ την μετέτρεψε σε Μουσείο το 1934 για να συμβολίσει το τέλος του χαλιφάτου, την ισχύ της θρησκείας στο κράτος και στην κοινωνία.

Η Τουρκία έχει προχωρήσει σε πολύ σαφή διαχωρισμό κράτους και θρησκείας, από το 1923 με την ίδρυση της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας. Εμείς ακόμα στην Ελλάδα δεν το έχουμε κατορθώσει. Ίσως μόνο η Γαλλία έχει τόσο σαφή διαχωρισμό κράτους- θρησκείας.

Με έναν αντίστροφο συμβολισμό για το εσωτερικό της χώρας του, ο πρόεδρος της Τουρκίας μετατρέπει τώρα το Μουσείο σε ισλαμικό τέμενος. Ο Ερντογάν απευθυνόμενος στους κεμαλιστές στην χώρα του - και όχι στην Ελλάδα, την Δύση, τον χριστιανισμό κλπ - δηλώνει ότι ήταν λάθος η απόφαση του 1934. Προσπαθεί να διαμορφώσει μια νέα τουρκική εθνική ταυτότητα που να περιλαμβάνει σοβαρό ρόλο και για την θρησκεία. Είναι η ατζέντα του συντηρητικού πολιτικού Ισλάμ, που εκπροσωπεί ο Ερντογάν.

Επίσης απευθύνεται και στους ψηφοφόρους της Κωνσταντινούπολης, τους οποίους θέλει να κινητοποιήσει υπέρ του. Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές το κόμμα του Ερντογάν με υποψήφιο δήμαρχο τον μέχρι εκείνη την στιγμή πρωθυπουργό έχασε από την κεμαλική αντιπολίτευση με υποψήφιο τον σημερινό δήμαρχο, Εκρέμ Ιμάμογλου. Ας μην ξεχνάμε ότι η ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης έχει μεγαλύτερο εισόδημα από το ΑΕΠ ολόκληρης της Ελλάδας, ότι έχει πολλά εκατομμύρια ψηφοφόρους, αλλά και ότι η πολιτική καριέρα του ίδιου του Ερντογάν άρχισε από την θέση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης.

- ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Τα θέματα των υποθαλάσσιων πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο έχει ανοίξει την όρεξη όλων των χωρών της περιοχής. Είτε είναι αποδεδειγμένο ότι υπάρχουν, είτε υποτίθεται ότι υπάρχουν. Δεν είναι σίγουρο ότι υπάρχουν σε όλες τις περιοχές. Το πρόβλημα είναι ότι αντί να κάτσουν οι χώρες της περιοχής να οριοθετήσουν τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες τους από κοινού, αλλά και να επιλύσουν και τα άλλα προβλήματα μεταξύ τους, έχουν μπει σε έναν ανταγωνισμό χωρίς όρια.

Διότι προϋπάρχουν σοβαρά προβλήματα τα οποία δεν έχουν επιλυθεί. Δεν έχει λυθεί το Κυπριακό, το οποίο διαιωνίζεται. Ο,τιδήποτε προκύπτει, το επιβαρύνει ακόμα περισσότερο. Υπάρχουν εδώ και δεκαετίες οι ελληνοτουρκικές διαφορές, για τις οποίες δεν έχουμε κατορθώσει να κάτσουμε σε ένα τραπέζι, για να τις επιλύσουμε. Και οποιοδήποτε μικρότερης σημασίας γεγονός, μπορεί να αποτελέσει θρυαλλίδα.

Πρέπει να μάθουμε να μην αφήνουμε τα προβλήματα να διαιωνίζονται. όταν υπάρχει οποιαδήποτε ευκαιρία για διάλογο και διαπραγμάτευση, να την αξιοποιούμε.

Όποια βοήθεια και αν υπάρχει από συμμάχους, όποιες κινήσεις, ελιγμοί, δηλώσεις και αν γίνουν, στο τέλος της ημέρας δύο γειτονικές χώρες, όσο δύσκολες σχέσεις και αν έχουν, πρέπει να λύσουν τα προβλήματα τους. Κανένας άλλος δεν μπορεί να τα λύσει για μας. Πρέπει να έχουν την πολιτική βούληση και το πολιτικό θάρρος να κατανοήσουν η κάιε μια τα συμφέροντα και τις πραγματικές "κόκκινες γραμμές" της άλλης.

Πιστεύω ότι μπορούν να βρεθούν λύσεις, που να μπορούν να καλύψουν τα συμφέροντα και των δύο χωρών. Πρέπει να μιλάμε με ειλικρίνεια και χωρίς μονόπλευρη ενημέρωση στς κοινωνίες μας, ώστε να είναι έτοιμες να δεχθούν λύσεις. Γιατί στις λύσεις δεν μπορεί η μία μόνον πλευρά να είναι απολύτως ικανοποιημένη, πρέπει και οι δύο πλευρές να βρίσκουν κάποιο κέρδος.

Στις διερευνητικές επαφές μεταξύ των δύο χωρών μετά το 1999, έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις, πολύ περισσότερο από ό,τι λέγεται δημοσίως. Σε κάποια θέματα είχαν βρεθεί συγκλίσεις και σε κάποια άλλα είχαν βρεθεί οι δυνατότητες για από κοινού προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ο λόγος για τον οποίον δεν προχώρησαν αυτά, είναι οι εσωτερικές πολιτικές συνθήκες, άλλοτε στην Ελλάδα και άλλοτε στην Τουρκία.

Πρέπει πάντα να γνωρίζουμε την οπτική γωνία και της άλλης πλευράς. Η ίδια ρητορική περί επιθετικότητας που ακούγεται στην χώρα μας για την Τουρκία, ακούγεται και στην Τουρκία για την Ελλάδα. Η Τουρκία θεωρεί ότι η Ελλάδα και η Κύπρος, μέσω της συνεργασίας τους με Αίγυπτο και Ισραήλ, προσπαθούν να την αποκλείσουν από την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου. Θεωρεί ότι απαντάει σε αυτήν την προσπάθεια, με τις γεωτρήσεις στα ανοιχτά της Κύπρου και με το παράνομη συμφωνία με την Λιβύη. Επίσης στις κατηγορίες της Ελλάδας για αναθεωρητισμό, η Τουρκία αντιτάσσει ότι η Ελλάδα παραβιάζει την Συνθήκη της Λωζάνης, πχ. όταν στρατικοποιεί ορισμένα νησιά του Αιγαίου.

Πιστεύω ότι αρκετά προβλήματα στο Αιγαίο θα μπορούσαν σχετικά εύκολα να επιλυθούν, αν δεν υπήρχε αυτό το πέπλο καχυποψίας για τις προθέσεις της κάθε πλευράς.

(Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης, η οποία αρχίζει στην 1.38' )

https://www.mixcloud.com/themaradio/14072020-%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BD%CF%8C-%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%B6%CE%AF%CE%BD%CE%BF1/